Trào lưu sử dụng retinoid giúp trẻ hóa da, làm mờ nếp nhăn, trị mụn và giảm sẹo sau mụn đã không còn xa lạ với các tín đồ làm đẹp ngày nay. Tuy nhiên cần biết rằng retionoid nên được sử dụng một cách thận trọng, đôi khi phải được kê toa bởi Bác sĩ Da liễu vì có thể gây khô da, bỏng rát, mẩn đỏ, châm chích và kích ứng trong nhiều trường hợp. Retinoid là thuốc gì và cách sử dụng retinoid thế nào là đúng và an toàn sẽ được giải đáp qua bài viết sau đây.
Retinoid là gì?
Retinoid bao gồm vitamin A (retinol) và các dẫn xuất của nó, là những chất điều hòa mạnh hoạt động tế bào, bao gồm sự phát triển và biệt hóa của tế bào, đồng thời cũng là trung gian cho nhiều chức năng điều tiết thiết yếu, đặc biệt là ở da.
Sau khi hấp thụ qua da, nó được vận chuyển trong cơ thể dưới dạng retinol, sau đó chuyển thành retinaldehyde, tuy nhiên, muốn có tác dụng thì cần chuyển hóa thành tretinoin, đây chính là dạng hoạt động của retinoid trong cơ thể. Ngoài ra, retinoid được lưu trữ ở gan dưới dạng este như retinyl este.
Công dụng của retinoid đối với làn da
Theo nghiên cứu của Griffiths và các cộng sự, retinoid dùng tại chỗ giúp làm chậm quá trình lão hóa da bằng cách tác động vào các giai đoạn biệt hóa tế bào như tăng sinh và làm dày biểu bì thông qua tăng sinh collagen và nén chặt lớp sừng, kế tiếp là sinh tổng hợp và lắng đọng glyocosoaminoglycan trong tế bào.
Thông qua các cơ chế trên, retinoid giúp thúc đẩy quá trình sừng hóa của da, đẩy nhanh các tế bào sừng đã già ra khỏi bề mặt da, làm dày lớp tế bào gai, từ đó tạo hiệu quả chống lão hóa và trẻ hóa làn da. Thêm vào đó, hiệu quả chống nhăn của retinoid cũng đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận nhờ quá trình tăng sinh tế bào sừng, hạn chế mất nước qua lớp biểu bì, hạn chế quá trình thoái hóa protein nhờ khả năng ức chế collagenase và metalloproteinase, là 2 enzyme phân hủy collagen và protein trong cơ thể.
Ngoài ra, retinoid còn được sử dụng trong điều trị mụn, điều trị các bệnh rối loạn sừng, vẩy nến… Trong điều trị mụn, kể từ khi được cấp phép lần đầu tiên năm 1971 cho đến nay, retinoid đã được công nhận rộng rãi bởi các quốc gia và hiện diện trong các hướng dẫn điều trị mụn trên khắp thế giới.
Các dạng retinoid sử dụng tại chỗ phổ biến trong mỹ phẩm
Tretinoin
Tretinoin là retinoid dùng ngoài da đầu tiên được sử dụng trong điều trị mụn trứng cá, đây cũng là dạng có hoạt tính trực tiếp trên da khi sử dụng tại chỗ. Cho đến nay, tretinoin vẫn được xem là lựa chọn hàng đầu trong điều trị dài hạn mụn viêm và mụn không viêm. Bên cạnh đó, tretinoin cũng được phê duyệt bởi Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) trong điều trị các nếp nhăn.
Tretinoin giúp kích thích sản sinh collagen, làm đầy các nếp nhăn, đẩy nhanh quá trình lành vết thương sau khi thực hiện các liệu trình laser, có thể sử dụng tretinoin lại sau 1 tuần nếu như da không còn đỏ hay bỏng rát. Hơn thế, tretinoin còn thúc đẩy hình thành các mạch máu mới, giúp làn da hồng hào và làm mờ dần những đốm đồi mồi, tăng sắc tố sau viêm hoặc nám.
Adapalene
Adapalene cũng là hoạt chất được sử dụng phổ biến trong điều trị mụn ở dạng chế phẩm bôi ngoài da. Adapalene giúp điều trị mụn và có tác dụng kháng viêm. Nhiều nghiên cứu lâm sàng so sánh hiệu quả của adapalene dạng gel 0,1% so với tretinoin dạng gel 0,5% ở những đợt bùng phát mụn, kết quả cho thấy adapalene mang lại hiệu quả tương đương, khởi phát tác động nhanh và ít gây kích ứng hơn.
Tazarotene
Tazarotene là retinoid thế hệ thứ ba dùng trong điều trị mụn và bệnh vẩy nến. Trong điều trị mụn, tazarotene làm giảm sự keratin hóa, giảm sự liên kết của da với C. acnes và có hiệu quả giảm sắc tố sau viêm, giảm nguy cơ hình thành sẹo thâm. Sử dụng tazarotene lâu dài cũng cho thấy gia tăng sản xuất và tái tạo collagen ở da.
Các tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng retinoid
Làn da căng, khô, thiếu ẩm
Retinoid làm tăng tốc quá trình tái tạo tế bào biểu bì, hay nói một cách khác, là đẩy nhanh tốc độ tự tẩy bào chết của da. Retinoid không phải là chất tẩy da chết vì nó không loại bỏ các tế bào chết, mà nó chỉ giúp quá trình này xảy ra nhanh hơn. Quá trình này khiến ta cảm nhận làn da sẽ căng hơn, thiếu ẩm và trở nên khô ráp hơn.
Dễ gây kích ứng tại chỗ như đỏ da, bong da
Retinoid có nhược điểm lớn nhất là dễ gây kích ứng như đỏ da hay bong tróc da. Tình trạng này thường xuất hiện trong tháng đầu, đặc biệt là 2 tuần đầu sử dụng và cải thiện dần sau đó. Cần lưu ý là cải thiện lâm sàng không tương ứng với mức độ kích ứng da.
Đẩy mụn
Một số trường hợp khi sử dụng retinoid sẽ bị nổi mụn nhiều hơn hay còn gọi là đẩy mụn. Đẩy mụn (purging) là tác dụng phụ thường gặp khi bạn sử dụng retinol hay các chất AHA, BHA. Trước hết cần bình tĩnh vì đây là một tác dụng phụ rất thường gặp khi bắt đầu sử dụng retinoid. Cụ thể tình trạng purging hình thành khi retinoid tác động lên lỗ chân lông bị bít tắc khiến bụi bẩn và nhân mụn bị đẩy lên, tuy nhiên sau đó lỗ chân lông sẽ được làm sạch, thu nhỏ kích thước, giúp làn da trông mịn màng và đều màu hơn.
Doctor Acnes hy vọng bài viết sẽ mang lại những kiến thức giúp bạn sở hữu làn da sạch mụn, trắng sáng, mịn màng sau khi dùng retinoid mà không gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào. Trong trường hợp các bạn cần tư vấn cụ thể cho trường hợp da mụn của mình, có thể liên hệ với đội ngũ Bác sĩ Da liễu tại Phòng khám Doctor Acnes để được tư vấn và thăm khám nhé!
Xem thêm: tretinoin đẩy mụn
Phòng Khám Da Liễu Doctor Acnes:
- Địa chỉ: 283/34 Cách Mạng Tháng 8, P.12, Q.10, Thành phố Hồ Chí Minh.
- Hotline: 07 0838 0878.Nguồn: https://doctoracnes.com/ung-dung-retinoid-su-dung-tai-cho-trong-khoa-hoc-lan-da/
